1 s. okładki. mural powstał w listopadzie 2017 i został odsłonięty w 99. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Wykonał go zespół artystów: Małgorzata Kuźnik, Anna Waluś, Alex Novitski i Mark Maksimovich, który kierował grupą (twórcy m.in. tryptyku murali powstańczych w Śremie); inf. Katarzyna Gwincińska, Charłub 

W numerze 22 Śremskiego Notatnika Historycznego:

• Andrzej Matras
• BARBARA SIWIŃSKA „KARTKI Z MOJEGO ŻYCIA"
• Patrick Barteit
  PONOWNA EMIGRACJA CZY POWRÓT? JAK POLAK Z ZAGŁĘBIA RUHRY WRACA DO ZIEMI OJCZYSTEJ  
• Wacław Potocki
  STRASZNY A PRAWDZIWY PRZYKŁAD W R. 1682. (N)  
• Damian Płowy
  DWIE BITWY POD ŚREMEM W 1716 ROKU  
• Krzysztof Budzyń, Bolesław Suszka
  MIASTO ZANIEMYŚL WEDŁUG ANKIETY PRUSKIEJ Z 1793 ROKU  
• Edward Raczyński
  WSPOMNIENIA WIELKOPOLSKI Cz. 5, Zaniemyśl  
• Friedrich Reiche
  WIOSNA LUDÓW W POZNAŃSKIEM: BITWA W KSIĄŻU DNIA 29 KWIETNIA 1848 ROKU
• Krzysztof Budzyń
  RELACJE I WSPOMNIENIA UCZESTNIKÓW WIOSNY LUDÓW 1848 ROKU, cz. 1
• SPRAWA ODEZWY „KRYGERVEREINU" W ŚREMIE Z 1900 ROKU  
• WYKAZ CZŁONKÓW BANKU LUDOWEGO W ŚREMIE (1 STYCZNIA 1885)  
• Hermann Vielau
  SZKOLNICTWO WYŻSZE W ŚREMIE  
• Ks. Robert Kulczyński SDB
  WALECZNY NAUCZYCIEL
  PODPORUCZNIK OBSERWATOR JÓZEF KLICZE  
• Karol Górski
  WSPOMNIENIA ULRICHA GREULICHA ZE SZKOŁY PODCHORĄŻYCH W ŚREMIE
• Izabela Nowacka
  WYBORY DO RADY MIEJSKIEJ ŚREMU III KADENCJI NA OKRES 1925-1929
• Łukasz Jastrząb
  DEKANAT ŚREMSKI PODCZAS OKUPACJI NIEMIECKIEJ 1939-1945
• Anna i Franciszek Wendzińscy
  FELIKS MARCINIAK (1909-2000)  
• Z DAWNYCH GAZET   
• REGIONALNE NOWOŚCI WYDAWNICZE  

„Jeżeli to prawda, że prawdziwa mądrość zaczyna się od poznania
samego siebie, to nie ma mądrości bez poznania przeszłości,
to jest bez poznania samego siebie w swoim własnym rozwoju
wiekowym. I śmiało można powiedzieć, że nic tak mocno nie odróżnia
pod względem umysłowym człowieka kulturalnego od dzikiego,
cywilizacji od barbarzyństwa, jak znajomość przeszłości i jej rozumny
szacunek, to jest, raz jeszcze, znajomość samego siebie
i szacunek względem siebie samego”

prof. Ignacy Chrzanowski
(1866-1940)
z odczytu publicznego wygłoszonego w Krakowie w 1921 roku,
[z:] Optymizm pesymizm polski (Warszawa 1971) 

Rocznice w 2018 roku, cd.:
225 lat temu w 1793 roku utworzony został powiat śremski
10 lat temu we wrześniu 2008 roku ukazał się pierwszy numer ŚNH 

Pocztówka wydana z okazji 50-lecia Królewskiego Gimnazjum w Śremie (na fot. przedstawienie sztuki Sofoklesa Król Edyp), wydawca Atelier Makart, 1908, Śrem, zb. red. 

Pocztówka, Król. Gimnazjum w Śremie, wydawca Bruno Schwantes, 1908, Śrem, zb. red. 

Wydanie „Śremskiego Notatnika Historycznego" Nr 22 wsparli finansowo:

Starostwo Powiatowe w Śremie
Spółdzielczy Bank Ludowy im. Ks. P. Wawrzyniaka
Fundacja „Zakłady Kórnickie"
Śremskie Wodociągi
Gmina Brodnica
Muzeum w Gostyniu
Michał Werwiński, Czempiń
Gospodarstwo Rolne, Stanisław Niemier, Czmoń
Hurtownia Kosmetyków, Wiesława Powąska, Kórnik
P.W. „Karo" S.C., Danuta, Paweł i Roman Kaczmarek, Śrem 

© Copyright „Śremski Notatnik Historyczny" by Krzysztof Budzyń, 2018
Śrem, listopad 2018 

Oddano do druku 9 listopada 2018
Nakład 1000 egz. ISSN 1899-4237 

Redakcja: Krzysztof Budzyń 

Projekt okładki, układ: Krzysztof Budzyń
Fotografie: Krzysztof Budzyń = fot. KB
Recenzje: Andrzej Matras
Tłumaczenia z języka niemieckiego: Bolesław Suszka
Skany, skład, korekta: Krzysztof Budzyń, Tadeusz K. Potocki
Druk: Moś i Łuczak, Poznań 

Adres redakcji: ul. Fabryczna 4, 63-100 Śrem
Sekretarz redakcji: Wiesława Jackowiak
tel. 61 28 345 66; 601 613 662; budzyn@pnx.pl 

Wydawca: P.H. Bin-Com, Krzysztof Budzyń
www.budzyn.net
Facebook: Śremski Notatnik Historyczny 

Legenda do planu