Małgorzata Senk

ISBN 978-83-61895-16-9

Wydawca:
P. H. Bin-Com Krzystof Budzyń
ul. Fabryczna 4, 63-100 Śrem, 61 28 345 66, 601 613 662
budzyn.pnx.pl www.budzyn.net
Sekretarz Wiesława Jackowiak

Nakład 1000 egz.

Wydano nakładem autorki

Małgorzata Senk (z domu Mandziak) urodziła się 25 stycznia 1959 r. w Środzie Wlkp. Całe życie mieszka w Śnieciskach, gdzie do 2008 r. prowadziła gospodarstwo rolne. W 1979 r. ukończyła Technikum Rolnicze w Środzie Wlkp. Przez 38 lat, od 1981 r. do emerytury, pracowała też jako księgowa w Gminnej Spółce Wodnej Zaniemyśl z siedzibą w Śnieciskach. W 1980 r. w ogólnopolskim konkursie pn. Powrót na ziemię — ogłoszonym przez tygodnik „Młody Rolnik" — zdobyła IV nagrodę (tekst pt. Zachodzi sioneczko ukazał się 11 marca 1981 r. w nr. 10). W 1983 r. w konkursie pn. Łączy nas ziemia gazety „Gromada — Rolnik Polski" wyróżniono jej pamiętnik (fragmenty drukowano w nr.: 28, 29 i 30). Od 2005 r. prowadzi Kronikę parafii św. Marcina w Śnieciskach. Zamężna, matka dwójki dzieci i babcia trzech wnuczek.

Ważną przyczyną powstania tej książki była niezwykła uroczystość — 150-lecie istnienia Szkoły Powszechnej w Śnieciskach, która odbyła się 1 września 1987 r. Moim zadaniem było wtedy przygotowanie wystawy zdjęć szkolnych, która ledwie pomieściła się w jednej klasie. Bardzo cenna okazała się pomoc ludzi starszych. Ich wspomnienia, opowieści, przechowywane dokumenty i zdjęcia przyczyniły się do stworzenia czegoś wyjątkowego, naszego i niepowtarzalnego. Z czasów, gdy całe rodziny siadały w kuchni, przy wspólnym stole i opowiadały przeżycia rodzinne, a dzieci słuchały opowieści dziadków, zachowały się informacje o kilku pokoleniach wstecz. Najstarsi absolwenci naszej szkoły opowiadali o latach nauki i swoim dzieciństwie, tak bestialsko przerwanym przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej. Pomyślałam wtedy — to trzeba koniecznie spisać!

Książka przedstawia prawdziwe historie, nieupiększone, ani zniekształcone, autentyczne relacje ludzi zmagających się z życiowymi problemami. Oni wszyscy tworzyli naszą Małą Ojczyznę. Całość książki obejmuje dzieje kilku pokoleń mieszkańców, bardzo często ze sobą spokrewnionych. Zdaję sobie sprawę, że nie o wszystkich z nich udało się zebrać materiał i napisać.

Spis treści 

• Podziękowania 
• Słowo od autorki 
• Rozdział 1. Śnieciska — wieś (fot. 1-69)
  • Kapituła gnieźnieńska 
  • Skarb państwa pruskiego 
  • Generał Jan Henryk Dąbrowski 
  • Rodziny Queisser i Schmaedicke 
  • Rodzina Sarrazinów 
  • Rotmistrz Władysław Popliński 
  • Budynki 
  • Park 
  • Szkoła pilotażu 
  • Po II wojnie 
    • Parcelacja majątku 
    • Rolnicza Spółdzielnia Wytwórcza 
    • Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna 
    • Park i pałac 
    • Gorzelnia 
    • Gromada Śnieciska w latach 1954-1960 
    • Poczta 
    • Szkoła 
      • Ballada o naszej szkole (Weronika Nowak) 
    • Przedszkole 
    • Turniej Miast Środa Wlkp. — Jarocin   
    • Telefonizacja wsi 
• Rozdział 2. Śnieciska — kościół (fot. 70-201)
  • Obecny kościół 
  • Kolatorzy kościoła 
  • Cmentarz 
  • Dawny cmentarz przykościelny 
  • Dzwonnica 
  • Proboszczowie 
  • Rady parafialne 
  • Wojna i okupacja 
  • Parafia po 1945 r.   
    • Proboszczowie 
    • Organiści 
    • Rady parafialne 
    • Stowarzyszenia przy parafii 
    • Kapłani z parafii   
    • Siostry zakonne z parafii   
• Rozdział 3. Krzyże i figury w parafii (fot. 202-237)
  • Krzyże
  • Figury   
    • Figury Matki Bożej
    • Figury Najświętszego Serca Pana Jezusa
    • Figury nieistniejące
    • Rozdział 4. Zniesienie poddaństwa i uwłaszczenie chłopów
      (Krzysztof Budzyń)
      • Położenie chłopów przed uwłaszczeniem
      • Uwłaszczenie
      • Wyjaśnienie do rozdziałów 6-8
    • Rozdział 5. Życie wsi (fot. 240-264)
      • Gospodarstwa
      • Kółko Rolnicze
      • Melioracja
      • Karczma i sklepy
    • Rozdział 6. Gospodarstwa w Śnieciskach (fot. 265-307)
      • 1. Mateusz Stefaniak
      • 2. Wojciech Nowak
      • 3. Stanisław Szymański
      • 4. Gaspar Bykowicz
      • 5. Idzi Nowak
      • 6. Szymon Stasik
      • 7. Szymon Bykowicz
      • 8. Marcin Olimowski i 9. Andrzej Michalak
      • 10. Wojciech Gurowski
      • 11. Mateusz Michalak
      • 12. Antoni Jakubiak
    • Rozdział 7. Gospodarstwa w Winnej (fot. 308-329)
      • 1. Feliks Matuszak
      • 2. Andrzej Śmigaj
      • 3. Mateusz Zys, 7. Zofia Matuszak, 14. Stanisław Gołembiewski
      • 4. Franciszek Wujek, 5. i 8. Tomasz Grześkowiak, 6. Józef Szcześniak
      • 9. Józef Koralewski
      • 10. Piotr Rajewski
      • 11. Wojciech Wiatr
      • 12. Apolonia Kozubska
      • 13. Szczepan Drzewiecki
    • Rozdział 8. Gospodarstwa w Bożydarze (fot. 330-356)
      • 1. Wawrzyn Maćkowiak, 2. Michał Kocłajda
      • 3. Kazimierz Strugarek
      • 4. Michał Gaworecki, 6. Jan Fiebieg
      • 5. i 13. Antoni Jakubiak
      • 7. Józef Konieczny
      • 8. Stanisław Matuszak
      • 9. Jakub Mikołajczak, 10. Joachim Frąckowiak
      • 11. Izydor Duszczak, 25. Michał Nowak
      • 12. Agnieszka Matuszak
      • 13. Jakub Matuszak
      • 14. Franciszek Ratajczak
      • 15. Wincenty Kasperski
      • 16. Wojciech Bliżyński
      • 17. Ambroży Smordowski
      • 18. Urban Jankowiak
      • 19. Michał Rozmiarek
      • 20. Ignacy Przybył
      • 21. Maciej Mądry, 22. Wojciech Duszczak
      • 23. Marianna Kowalewska
      • 24. Justyna Duszczak
      • 26. Wojciech Nowak
      • Michał Wiatr
      • Rodzina Silskich w Bożydarze 1904-1925
    • Rozdział 9. Polwica Huby (dawny Dobroczyn II), (fot. 357-361)
      • 1. Gospodarstwo Koniecznych
      • 2. Gospodarstwo Owsianowskich
      • 3. Gospodarstwo Wawrzyniaków
      • 4. Gospodarstwo Owsianowskich
      • 5. Gospodarstwo Furmanków
    • Rozdział 10. Płaczki (fot. 362-367)
      • Majątek
      • Ludzie
    • Rozdział 11. Powstanie wielkopolskie w parafii (fot. 368-384)
      • Powstańcy wielkopolscy z parafii (Krzysztof Budzyń)
    • Rozdział 12. II wojna światowa (fot. 385-431)
      • Wojna!
      • Na Kutno!
      • Polegli w czasie kampanii wrześniowej 1939
        • Tomasz Socha
        • Michał Zięciak
      • Króliczarnia
      • Nasi piloci
        • Edmund Rozmiarek
        • Ignacy Mikołajczak
        • Edward Suszyński
      • Koniec wojny
    • Rozdział 13. Ludzie i ich losy (fot. 432-472) 
      • 1. Stefan Pacholski  
      • 2. Marcin Paterak  
      • 3. Ignacy Sęk, też Senk 
      • 4. Kazimierz Nowak  
      • 5. Franciszek Walczak 
      • 6. Maria i Ignacy Mikołajczakowie  
      • 7. Wawrzyn Kozak 
      • 8. Józef Walkowiak 
      • 9. Andrzej Sobiech 
      • 10. Piotr Leszczyński   
      • 11. Feliks Przybyłek  
      • 12. Kazimierz Rosiak  
      • 13. Józef Przymus 
      • 14. Stanisław Białkowski   
      • 15. Józef Leliński 
      • 16. Jan Kędzierski 
    • Rozdział 14. Aneksy (fot. 473-547)
      (Krzysztof Budzyń: 1-5 i 7-13; Czesław Kazeck i : 6)
      • 1. Z dziejów wsi i parafii
        • A. Kościół i parafia
        • B. Wypisy z historii Śniecisk w XIII-XX w.
      • 2. Śnieciska - wieś kapitulna
        • Regensi Śniecisk w XIV-XVIII w.
      • 3. Z dziejów wsi (Annopole, Bożydar, Dobroczyn, Jaszkowo, Lorenka, Płaczki, Polwica, Śnieciska, Winna)
      • 4. Spis proboszczów i zarządców parafii w 1. 1761-2021
      • 5. Kółko Rolnicze w Śnieciskach (fot. 238, 239)
      • 6. Lotnisko w Śnieciskach
      • 7. Słowniczek biograficzny parafii Śnieciska (fot. 476-492)
      • 8. Zabytki w parafii Śnieciska (fot. 493-534)
      • 9. Żetony i szefie czyli znaki rozliczeniowe ze Śniecisk i Polwicy (fot. 535, 536)
      • 10. Dawne nazwy miejscowe w Śnieciskach
      • 11. Średzka Kolej Powiatowa (fot. 537-545)
      • 12. Izba Pamięci w Zaniemyślu (fot. 546)
      • 13. Parafia dzisiaj
    • Nazwy pod zaborem i w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945
    • Indeks geograficzny
    • Fotografie 1-557
      Św. Marcin z Tours, patron kościoła i parafii (fot. 547)
      Nasi Jubilaci:
          Kazimiera Nowak z d. Siwek ur. 17 III 1921 (fot. 550)
          Roman Silski, kapitan rez. WP, ur. 3 VIII 1915 (fot. 551)
      Wsie z lotu ptaka (fot. 552-557)